Weerstand van de ouder kun je tegenkomen in een reactie als: ‘Waarom moet ik met jou in gesprek? Het is mijn kind dat adhd heeft, ík heb er geen last van. Je hebt helemaal niet het beste met mij voor. Bovendien ligt het aan mijn kind, niet aan mij.’
Veel jeugdprofessionals lopen aan tegen de weerstand van de ouder. Je hebt eerst geprobeerd om die ouder aan te spreken, bijvoorbeeld om afspraken te maken op een wandeling en om een moodboard te maken.
Weerstand is een hulpvraag
En het werkt allemaal niet om door de weerstand van de ouder heen te komen. Je denkt dan gemakkelijk: zie je wel, het heeft geen zin. De ouder houdt zich toch niet aan de afspraken.
Maar denk iedere keer als je op weerstand stuit van de ouder: wat zit daarachter? Wat wil de klant eigenlijk vertellen? En wie kan jij dan zijn voor de klant, zodat die openbreekt en die weerstand verdwijnt?
Weet dat weerstand eigenlijk een hulpvraag is. Dan kijk je anders naar dat gedrag.
Mijn ervaring met weerstand van de ouder
Ik had eens een klant die het iedere keer pareerde als ik in gesprek ging met haar. Ik had afspraken met haar gemaakt om het gedrag van haar kind te kanaliseren. Iedere keer zei ze: ‘Het werkt niet. Mijn kind blijft hetzelfde drukke gedrag vertonen.’
Het verhaal voor Walt Disney
Ik heb toen een verhaal verteld van Walt Disney. Hij kwam uit een moeilijke gezinssituatie en vluchtte in zijn eigen fantasiewereld, want hij voelde zich niet veilig. In die fantasiewereld was alles mogelijk en dat was zijn verwerkingsproces. Dat heeft hem door een hele moeilijke periode heen geholpen.
Het Walt Disneymodel
Later heeft hij het Walt Disneymodel ontwikkeld voor mensen die heel kritisch zijn. Zij zien beren op de weg en durven geen stappen te zetten. Eigenlijk zijn ze bang voor het onbekende. Want de ellende waar ze nu in zitten geeft ze ook een stukje veiligheid; ze kennen wat er verkeerd gaat. Ze hebben er last van, maar diep van binnen accepteren ze het toch. Want als je het niet accepteert, moet je het veranderen. Maar als je iets gaat veranderen, weet je niet wat je daarvoor terug krijgt. Die angst is voor veel mensen eng en ongrijpbaar. Dan is het veiliger om kritisch te blijven en in je eigen weerstand te blijven zitten, zodat je niet heel erg wordt geraakt.
De drie kamers van Walt Disney
Walt Disney heeft daarom drie kamers ontwikkeld. Eén heel mooie kamer, waar hij heerlijk in weg kon dromen met een hangmat en kleuren waardoor hij in een prettige energie kwam en echt kon dromen. Maar niet alles is altijd mogelijk. Dus hij had ook een kamer blauw geverfd voor de criticus in hemzelf die alles afkapt wat die dromer heeft bedacht. De criticus heeft oordelen: ‘Ja maar, dat kan niet, het is te duur, ik heb er geen tijd voor en ik ben er niet goed genoeg in.’
Hij heeft dus overtuigingen waarom hij zijn dromen niet waar kan maken. In de blauwe kamer kapte hij alles af wat hij in eerste instantie had gedroomd.
Ten slotte kwam hij in de kamer voor de realisten. Daar kon hij alles overzien: dit is wat ik heb gedroomd, wat ik graag wil en waar ik naar verlang. En dat is de kritische kant, de ja-maar-kant. Hij kon vanuit die positie van realist goed zien wat er echt aan de hand was. Waarom zou hij die stap naar de verandering niet kunnen zetten? Zo kwam hij bij zijn eigen angsten, zoals de onzekerheid over wat het hem zou opleveren. Dat was het moment voor Walt Disney dat hij voor zichzelf besloot aan de slag te gaan en om zijn dromen waar te maken.
Wat doet het verhaal met de weerstand van de ouder?
Bij het verhaal maakte ik tekeningen met hokjes en erbij schreef ik dromer, criticus en realist. Ze moest lachen van opluchting, maar ook van herkenning, zonder dat ze zich aangevallen voelde.
Doordat ik dat verhaal vertelde aan de ouder ging ze zelf ook nadenken, kwam ze onbewust op voorbeelden en ging ik met haar in gesprek. Stel, dan héb je ineens een kind dat lekker meegaat op school en vriendjes heeft. Wat betekent dat voor jou?
Dat gaf lucht, overzicht, vertrouwen en ook controle: ze wist dat ze vasthield aan wat er was omdat ze bang was om een nieuwe stap te zetten: ‘Nu begrijp ik het, dit is dus wat ik mijn hele leven doe! Ik zit gewoon in de kritische kamer. Ik dacht ik ben gewoon zo, maar ik zit in een soort hokje. Ik kan het loskoppelen van wie ik ben. Dat is wat mijn moeder ook altijd doet en wat mij zo irriteert. Hoe zou het zijn als ik ook naar die dromenkamer durf en naar die realistenkamer? En wat als ik daartussen kan schakelen?’
De hulpvraag achter de weerstand van de ouder
Achter weerstand van de ouder zit altijd een hulpvraag. Een hulpvraag zou kunnen zijn: ‘Ik wil wel veranderen, maar ik vind het spannend omdat ik niet weet wat er gaat gebeuren.’
Het is een emotioneel proces om iemand daar doorheen te begeleiden. Omdat veel mensen alles rationaliseren, maar het gevoel spreekt. Veel ouders met weerstand hebben een sterke emotie die ze niet goed onder woorden kunnen brengen.
Dit verhaal krijg je niet op school, maar het is essentieel om te leren omgaan met weerstand van de ouder. Dit en nog veel meer behandel ik in de eerste module van mijn online programma over het Begeleidingsmodel. Daar kun je zelf ervaren hoe het werkt en je kunt ermee oefenen.
Ga nu naar de pagina en schrijf je in: https://judithnieuwpoort.nl
